Kolana koślawe nazywane również kolanami w kształcie litery „X” to dość powszechny problem ortopedyczny u dzieci. Początkowo jest to naturalny etap rozwoju, gdy koślawość nie przekracza pewnych przyjętych norm. Zbyt duża koślawość już w okresie 2 roku życia, a także przetrwale się utrzymująca w późniejszych latach dorastania powinny być podstawą do specjalistycznej interwencji. Jakie mogą być przyczyny tego schorzenia? Na co warto zwrócić uwagę i kiedy warto udać się do specjalisty?
Spis treści
Czym są kolana koślawe i jak je rozpoznać?
Kolana koślawe są jedną z deformacji kolan, którą coraz częściej możemy zaobserwować wśród społeczeństwa. Tą wadę kolan możemy rozpoznać głównie przez fakt, że stawy kolanowe takiej osoby stykają się ze sobą, natomiast stopy są szeroko rozstawione. Aby mówić o koślawości kolan odległość stóp w pozycji stojącej od siebie musi wynosić co najmniej 5 cm. Deformację tą kształtem można porównać do litery „X”. Zaburzenie to upośledza prawidłowy chód, ponieważ kolana są skierowane do środka. Przez nieprawidłowe ustawienie dziecko może borykać się z niestabilnością w czasie chodzenia, potykaniem się, traceniem równowagi, a nawet bólami kolan i bioder. To wszystko może mieć wpływ na prawidłowy rozwój motoryczny dziecka.
Koślawość kolan obserwujemy u dzieci przez 2 rok życia fizjologicznie. W czasie tego okresu zmieniają one swój kształt z szpotawości obecnej w pierwszym roku życia, gdy kolana są znacznie oddalone od siebie. Po tym czasie koślawość powinna się stopniowo wycofywać. Gdy przetrwale długo się utrzymuje powinniśmy wdrożyć pewne czynności prewencyjnie, aby wspomóc prawidłowy rozwój kolan.
Kiedy warto udać się z dzieckiem do specjalisty?
Zawsze gdy, rodzic ma wątpliwości co do jakichkolwiek kwestii postawy dziecka i ustawienia poszczególnych struktur w ciele powinien zgłosić się do specjalisty. Jest to szczególnie ważne, ponieważ zawsze należy spojrzeć na małego pacjenta holistycznie biorąc pod uwagę całe jego ciało. Specjalista jest w stanie określić wagę problemu, oraz zalecić działania prewencyjne w celu poprawy ustawienia kolan oraz zapobieganiu skutkom rozwijającej się koślawości kolan. Dlatego też prewencja utrwalenia wady koślawości kolan powinna rozpocząć się w jak najwcześniejszym wieku. Jest to szczególnie ważne ze względu na plastyczność układu mięśniowo- szkieletowego małego dziecka, co za tym idzie łatwiejszą korekcję deformacji. W późniejszym czasie wada ta może spowodować nieprawidłowe ustawienie stóp, kręgosłupa, miednicy, a to jest wyjściową do wielu wad postawy nasilających się w wieku szkolnym. Nieprawidłowy chód, trudności z czynnościami motorycznymi np. jazdą na rowerze, występujące bóle również powinny być alarmujące dla rodzica i zachęcić do konsultacji u specjalisty.
Co powoduje kolana koślawe u dzieci?
Każdy przypadek jest inny, dlatego niemożliwe jest aby podać jedną przyczynę występowania kolan koślawych. Między innymi powodem mogą być inne odchylenia w ciele np. znacznie osłabione mięśnie brzucha. Na występowanie koślawych kolan również mogą mieć wpływ nadwaga, brak ruchu, nieprawidłowe obuwie. Koślawe kolana, mogą występować również w przypadku niektórych chorób i zaburzeń.
Jakie są metody leczenia kolan koślawych u dzieci ?
Główną metodą leczenia koślawych kolan jest rehabilitacja. Ćwiczenia korekcyjne odpowiednio dobrane do każdej osoby pomagają przywrócić prawidłowe ustawienie w stawach kolanowych. Dzięki ćwiczeniom dzieci wzmacniają mięśnie osłabione, a także rozciągają te które zostały przykurczone. Zasługą regularnych ćwiczeń pod okiem fizjoterapeuty, może być również poprawa chodu i postawy ciała. Podczas rehabilitacji jako uzupełnienie ćwiczeń, pomocny będzie masaż, który rozluźni tkanki, których napięcie może mieć wpływ na ustawienie kolan. Często, również dodatkowym rozwiązaniem są wkładki do obuwia, stabilizatory, ortezy, które poprawiając ustawienie stóp wpływają także na kolana. W przypadku znacznie zaawansowanych deformacji, gdy terapia nie przynosi żadnych skutków, specjalista może rozważać postępowanie chirurgiczne, jest to jednak ostateczność.
Jakie są konsekwencje nieleczonych koślawych kolan?
Koślawość kolan może wpływać na całe ciało zaburzając prawidłową postawę co w późniejszych latach może być podstawą do powstania różnych wad postawy. Uniemożliwiać to może prawidłowe, wykonywanie różnych aktywności fizycznych , a także zaburzać ergonomiczny chód. W dorosłym życiu, koślawe kolana mogą być bardziej podatne na powstawanie zwyrodnienia, ze względu na nierównomierne zużycia stawów, czego skutkiem mogą być ograniczenia ruchu, a także ból.
Problemem koślawości kolan, z wyżej wymienionych powodów należy zająć się w wczesnych latach dzieciństwa, aby uniknąć przykrych skutków narastającego problemu.