Wśród urazów mięśni możemy wyróżnić: naciągnięcie, naderwanie mięśnia, zerwanie. Do naciągnięcia lub naderwania mięśnia najczęściej dochodzi na skutek przeciążenia struktur mięśniowych, nadmiernego rozciągnięcia, nagłego ruchu lub powtarzających się mikrourazów. Do oceny stanu mięśni wykorzystuje się różnego rodzaju testy kliniczne (obserwacja, palpacja, badanie siły mięśniowej i zakresu ruchomości) oraz badania obrazowe: USG lub rezonans magnetyczny.
Naciągnięcie, zerwanie a naderwanie mięśnia
Naciągnięcie to najmniej poważny uraz, sytuacja w której uszkodzeniu uległo mniej niż 5% włókien mięśniowych. Często towarzyszy mu uczucie kłucia i miejscowy ból. Może towarzyszyć mu minimalne osłabienie siły mięśniowej. Czas leczenia naciągnięcia zależy od stopnia urazu i zdolności regeneracyjnych organizmu. Zalecane jest stosowanie zimnych okładów, które łagodzą ból i zmniejszają obrzęk. Jeśli naciągnięcie występuje w kończynie należy ją odciążyć, żeby nie pogłębić uszkodzenia włókien. Ból zazwyczaj zmniejsza się po kilku dniach odpoczynku. Naciągnięciu często ulegają mięśnie barków (nadgrzebieniowy, podgrzebieniowy), pleców, szyi, uda.
Naderwanie mięśnia ma miejsce, gdy uszkodzeniu ulega powyżej 5% włókien mięśniowych. Objawia się wyraźnym bólem w miejscu urazu, tkliwością, dodatkowo może pojawić się obrzęk i krwiak. Dodatkowo towarzyszy spadek siły mięśniowej. Zwykle jest konsekwencją gwałtownego zaangażowania mięśnia bez wykonanej rozgrzewki, nagłej zmiany kierunku biegu, wyskoku, nadmiernego rozciągania. Najczęściej występuje w obrębie kończyn górnych i dolnych. Kończyna powinna być odciążona, podobnie jak w naciągnięciu stosuje się zimne okłady. Korzystne będzie stosowanie terapii przeciwobrzękowej.
W leczeniu pomocne mogą być leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Ważną rolę odgrywa fizjoterapia, ponieważ przyczynia się do szybszej regeneracji tkanek, zmniejsza ryzyko powikłań i ponownego urazu. W późniejszym postępowaniu stosuję się np. ćwiczenia izometryczne, terapię tkanek miękkich, ćwiczenia czucia głębokiego.
Zerwanie to całkowity brak ciągłości mięśnia, w odróżnieniu od poprzednich uszkodzeń objawia się zniesieniem funkcji mięśnia, ostrym bólem, rozległym siniakiem, obrzękiem, skurczem mięśniowym. Najczęściej występuje w miejscu przyczepu ścięgna do okostnej lub przejściu brzuśca w ścięgno, często zerwaniu ulegają mięśnie np. grupy kulszowo-goleniowej, brzuchaty łydki, dwugłowy ramienia, piersiowy, nadgrzebieniowy, naramienny. Leczenie jest operacyjne lub nieoperacyjne – poprzez unieruchomienie.
Po ustąpieniu ostrej fazy ważne jest rozpoczęcie rehabilitacji pourazowej w celu odzyskania siły i sprawności funkcjonalnej uszkodzonego mięśnia. Stopniowo wprowadzane są lekkie ćwiczenia zakresu ruchomości, siły oraz propriocepcji. Jeśli konieczne było leczenie operacyjne fizjoterapia opiera się także na mobilizacji blizny.