Osteoporoza to choroba układu kostnego charakteryzująca się obniżoną wytrzymałością mechaniczną kości wpływającą na zwiększone ryzyko złamań. Pacjenci z osteoporozą ( obniżone BMD-Bone mineral density tj gestość mineralna kości ) są bardziej podatni na złamania kompresyjne trzonów kręgów oraz szyjki kości udowej z powodu zmniejszenia gęstości oraz zmiany struktury tkanki kostnej. Obciążeniem są również nadmierne procesy resorbcyjne kości oraz zmiany degeneracyjne układu mięśniowo – szkieletowego związane z wiekiem a także z chorobami współistniejącymi. W badaniach wykazano, że ponad 50% kobiet w wieku powyżej 50 lat ulegnie złamaniu osteoporotycznemu. Dlatego tak ważne jest by osteoporozę leczyć i /lub jej zapobiegać.
Na czym polega postępowanie profilaktyczne?
Postępowanie profilaktyczne opiera się na wywiadzie zebranym od pacjenta, badaniu przedmiotowym oraz badaniach dodatkowych ( RTG, densytometria, markery obrotu kostnego ) z uwzględnieniem czynników ryzyka złamań ( kalkulator Frax ) i jest zindywidualizowane stosownie do 10 – letniego ryzyka złamań ocenionego jako małe (< 5%), średnie (5%-10%) lub duże ( >10%).
Osteoporoza – leczenie i rehabilitacja
W leczeniu farmakologicznym osteoporozy stosuje się bifosfoniany, ibandronian, kwas zolendrononowy, denosumab, PTH oraz suplementację wapnia i witaminy D3.
Ważnym rokowniczo elementem leczenia jest kompleksowa rehabilitacja zaplanowana przez specjalistę odpowiednio do ogólnego stanu zdrowia, w celach profilaktyki i/lub leczenia. Jej zadaniem jest przede wszystkim poprawa jakości życia, zapobieganie pogłębianiu się deformacji i upadkom, walka z bólem.
W rehabilitacji wykorzystuje się kinezyterapię – ćwiczenia prawidłowej postawy, ćwiczenia siłowe wzmacniające siłę mięśni i stabilność stawów, ćwiczenia koordynacyjne i równoważne, ćwiczenia elastyczności ( stretching, elementy jogi, PNF, pilates ), ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne, ćwiczenia w wodzie.
Terapia obejmuje również naukę prawidłowego wykonywania czynności dnia codziennego, bezpiecznego upadania, systematyczną aktywność fizyczną oraz w razie potrzeby zaopatrzenie ortopedyczne.
W przypadku dolegliwości bólowych poza leczeniem farmakologicznym wykorzystuje się dobroczynne działanie fizykoterapii, która poprawia stan pacjenta oraz reguluje napięcie mięśniowe.
W osteoporozie możemy korzystać z elektroterapii ( DD, jonoforeza, interdyn, galwanizacja anodowa ), TENS, laseroterapii, pola magnetycznego, krioterapii, hydroterapii ( masaż podwodny, aquavibron, perełkowy ), masażu tkanek miękkich.
W przypadku wystąpienia złamania, we wczesnym okresie stosuje się farmakoterapię, leczenia przeciwbólowe, suplementację wapnia i witaminy D3. W okresie późniejszym kinezyterapię, fizykoterapię, możliwie szybką pionizację oraz zaopatrzenie ortopedyczne. Najważniejszym zaleceniem jest zawsze zdrowy styl życia, regularna aktywność fizyczna, zapobieganie upadkom oraz kontynuacja leczenia w warunkach poradni osteoporozy i/lub poradni rehabilitacyjnej.