Kurza klatka piersiowa – czy to tylko problem estetyczny?

Kurza klatka piersiowa to deformacja ściany klatki piersiowej, w której mostek i przylegające do niego żebra są nadmiernie wysunięte do przodu. Choć często postrzegana jest głównie jako defekt kosmetyczny, może prowadzić do ograniczeń funkcjonalnych i wpływać na komfort życia dziecka lub nastolatka. Warto wiedzieć, jak rozpoznać tę wadę, co ją powoduje i jak można ją korygować.

Jak wygląda kurza klatka piersiowa?

Charakterystycznym objawem jest wyraźne uwypuklenie mostka do przodu, często z towarzyszącym rozchodzeniem się dolnych żeber na boki. Wada może być symetryczna (po obu stronach mostka) lub asymetryczna (wypukłość tylko z jednej strony). U części dzieci zauważalne są także wklęsłości poniżej linii sutków lub ograniczona ruchomość klatki piersiowej. Często nie powoduje ona ucisku narządów wewnętrznych, ale może prowadzić do osłabienia mięśni oddechowych, zmniejszenia pojemności płuc oraz towarzyszyć innym wadom postawy, takim jak skolioza.

Skąd się bierze kurza klatka piersiowa?

Kurza klatka piersiowa najczęściej ma podłoże wrodzone lub rozwojowe i powstaje na skutek nieprawidłowego wzrostu chrząstek żebrowych oraz mostka. Uważa się, że istotną rolę odgrywają predyspozycje genetyczne – jeśli w rodzinie występowały podobne deformacje, ryzyko pojawienia się wady u dziecka jest większe. Wada może być również związana z zaburzeniami procesów kostnienia, które powodują nadmierny rozrost chrząstek żebrowych i wypychanie mostka do przodu. Do rozwoju kurzej klatki piersiowej przyczyniają się także czynniki środowiskowe, takie jak przebyta w dzieciństwie krzywica, czyli niedobór witaminy D prowadzący do osłabienia i deformacji kości, a także niektóre choroby przewlekłe, np. gruźlica kręgosłupa w odcinku piersiowym.

Nieprawidłowe rozmieszczenie przyczepów mięśniowych wokół klatki piersiowej może dodatkowo nasilać deformację, wpływając na sposób rozwoju i kształtowania się mostka oraz żeber. W niektórych przypadkach kurza klatka piersiowa towarzyszy zespołom genetycznym, takim jak zespół Marfana, Turnera czy Noonana, gdzie występuje jako jeden z objawów wady układu kostnego. Warto pamiętać, że u części dzieci przyczyna powstania tej deformacji pozostaje niejasna, a wada ujawnia się dopiero w okresie szybkiego wzrostu, zwłaszcza w okresie dojrzewania, gdy układ kostny jest szczególnie podatny na zaburzenia rozwojowe.

Czy kurza klatka piersiowa wpływa na zdrowie?

U większości dzieci wada nie powoduje poważnych zaburzeń oddychania czy pracy serca, ale może prowadzić do:

• osłabienia mięśni oddechowych i grzbietu,
• zmniejszenia pojemności życiowej płuc,
• ograniczenia ruchomości klatki piersiowej, barków i kręgosłupa,
• szybszego męczenia się podczas wysiłku,
• problemów z samooceną i akceptacją własnego ciała.

Jak rozpoznać kurzą klatkę piersiową?

Najczęściej wada jest zauważalna już w wieku dziecięcym, a jej nasilenie może się zwiększać w okresie dojrzewania. Rodzice powinni zwrócić uwagę na:

• wyraźne wysunięcie mostka i żeber do przodu,
• asymetrię klatki piersiowej,
• trudności z utrzymaniem prawidłowej postawy,
• szybkie męczenie się dziecka podczas aktywności fizycznej,
• nawracające infekcje dróg oddechowych.

W przypadku podejrzenia wady warto skonsultować się z ortopedą lub fizjoterapeutą, który przeprowadzi dokładną ocenę postawy i funkcji klatki piersiowej.

Potrzebujesz fizjoterapeuty?
Umów wizytę w trzech prostych krokach!

Leczenie kurzej klatki piersiowej – co naprawdę działa?

Największe szanse na skuteczną korekcję daje wczesne wykrycie wady, najlepiej w wieku dziecięcym lub wczesnej młodości, gdy układ kostny jest jeszcze plastyczny. Leczenie obejmuje przede wszystkim:

Ćwiczenia korekcyjne i oddechowe

Ćwiczenia korekcyjne i oddechowe stanowią podstawę nieoperacyjnego leczenia kurzej klatki piersiowej i są szczególnie skuteczne u dzieci oraz młodzieży, których układ kostny jest jeszcze plastyczny. Regularnie wykonywane ćwiczenia mają na celu przede wszystkim wzmocnienie mięśni grzbietu, brzucha i klatki piersiowej, a także poprawę koordynacji ruchowej i ogólnej postawy ciała. Bardzo ważnym elementem terapii są ćwiczenia oddechowe, które uczą prawidłowego oddychania torem przeponowym oraz zwiększają ruchomość klatki piersiowej i pojemność płuc. Przykładowe ćwiczenia to unoszenie ramion podczas głębokiego wdechu, opuszczanie ich przy wydechu, a także ćwiczenia w wodzie, takie jak pływanie kraulem czy stylem motylkowym, które angażują mięśnie oddechowe i wzmacniają całą obręcz barkową. Dodatkowo wykorzystuje się ćwiczenia na drabinkach gimnastycznych, które poprawiają elastyczność i ruchomość klatki piersiowej. Systematyczność i odpowiednie dopasowanie programu ćwiczeń do wieku oraz możliwości dziecka są kluczowe dla uzyskania najlepszych efektów terapeutycznych.

Rehabilitacja i terapia manualna

Masaże, terapia manualna oraz techniki rozciągające pomagają znormalizować napięcie mięśniowe, poprawić ruchomość i kształt klatki piersiowej. W niektórych przypadkach stosuje się kinesiotaping lub specjalistyczne metody fizjoterapeutyczne (np. BSPTS, FITS), które wspierają korekcję postawy.

Ortezy i zaopatrzenie ortopedyczne

U dzieci i młodzieży, szczególnie w okresie intensywnego wzrostu, stosuje się specjalne gorsety lub ortezy, które wywierają delikatny nacisk na wystający mostek i żebra, wspomagając korekcję wady.

W bardzo zaawansowanych przypadkach lub gdy leczenie zachowawcze nie przynosi efektów, rozważa się zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu zniekształconych części chrząstek żebrowych i poprawnym ustawieniu mostka.

Praktyczne wskazówki dla rodziców i dzieci

• Dbaj o codzienną aktywność fizyczną – regularne ćwiczenia, jazda na rowerze, pływanie czy bieganie wzmacniają mięśnie i poprawiają ogólną sprawność.
• Zwracaj uwagę na postawę – ucz dziecko prawidłowego siedzenia i stania, unikaj długotrwałego garbienia się.
• Wspieraj ćwiczenia oddechowe – zachęcaj do głębokiego oddychania torem przeponowym, np. podczas zabaw ruchowych.
• Unikaj noszenia ciężkich plecaków na jednym ramieniu – równomierne obciążenie ciała zapobiega pogłębianiu wad postawy.
• Regularnie kontroluj rozwój dziecka – w razie zauważenia niepokojących objawów nie zwlekaj z wizytą u specjalisty.
• Zadbaj o odpowiednią dietę – szczególnie o właściwy poziom witaminy D, która wpływa na prawidłowy rozwój kości i zapobiega krzywicy.

Kurza klatka piersiowa to problem, z którym można skutecznie walczyć, zwłaszcza jeśli zostanie wcześnie rozpoznany. Systematyczna rehabilitacja, aktywność fizyczna i wsparcie ze strony rodziców oraz specjalistów pozwalają większości dzieci prowadzić aktywne, zdrowe życie i uniknąć powikłań w dorosłości.

Sprawdź, jakie metody stosujemy u pacjentów z kurzą klatką piersiową

Poznaj naszych fizjoterapeutów, którzy specjalizują się w rehabilitacji pacjentów z kurzą klatką piersiową