Jak chronić stawy podczas czynności dnia codziennego w reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS)?
Wstawanie z łóżka, ubieranie się czy zakupy mogą stanowić nie lada wyzwanie dla osób cierpiących na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). Pacjenci mogą sobie jednak pomóc. Wystarczy wprowadzić w swoim otoczeniu kilka zmian oraz nauczyć się jak wykonywać codzienne czynności, tak aby nie obciążać stawów.
Higiena i ubieranie się
Samo utrzymanie higieny przez chorego może stanowić dużą trudność, gdyż wymaga zaangażowania wielu stawów. Sztywność poranna, typowa dla RZS, oraz ograniczony zakres ruchów utrudniają mycie zębów, włosów, golenie się czy kąpiel. Aby ograniczyć dolegliwości związane z chorobą włosy powinno się myć w pozycji stojącej, podczas kąpieli pod prysznicem. Kupując suszarkę trzeba zwrócić uwagę, aby była ona lekka i miała pogrubiony uchwyt. Także uchwyt szczoteczki do zębów oraz golarki powinny być pogrubione, o cylindrycznym kształcie. Komfort chorego jest uzależniony także od adaptacji łazienki i toalety do jego potrzeb. Warto zadbać o podwyższenie podstawy sedesu. W sklepach ze sprzętem rehabilitacyjnym można kupić specjalne nakładki. Dobrym pomysłem jest także zamontowanie uchwytów ułatwiających siadanie i wstawanie z sedesu oraz wchodzenie i wychodzenie z wanny czy kabiny prysznicowej. Można także wymienić zwykłe krany z pokrętłami na baterie z dźwignią, którą można podnieść ramieniem. Dużym udogodnieniem jest umieszczenie pod prysznicem krzesełka mocowanego do ściany, pod kątem mniejszym niż 90 stopni. Przy jego zakupie należy zwrócić uwagę na to, by jego powierzchnia była chropowata, co zmniejsza poślizg namydlonego ciała. W wannie sprawdzi się ławeczka wannowa z oparciem. Dla bezpieczeństwa można także umieścić w kabinie prysznicowej i w wannie maty antypoślizgowe.Ubieranie się to kolejna czynność, która niesie ze sobą liczne trudności dla chorych na RZS. Aby złagodzić dolegliwości warto ubierać się po ciepłej kąpieli, która zmniejsza sztywność stawów. W przypadku występowania znacznego ograniczenia ruchów można zaopatrzyć się w specjalne urządzenia ułatwiające zakładanie skarpet, rajstop czy butów. Dolne części garderoby należy nakładać w pozycji siedzącej z opartymi plecami. W przypadku problemów z zapinaniem guzików, wiązaniem sznurowadeł czy zasuwaniem zamka w spodniach warto zamienić je na zapięcia na rzepy.RZS a prace domowe
Udogodnienia w kuchni to kolejna rzecz do przemyślenia. Dobrym pomysłem jest obniżenie szafek kuchennych, dostosowanie uchwytów do siły i możliwości osoby chorej oraz zamontowanie łatwo wysuwających się szuflad. Pomocny będzie jeszcze wysoki stołek lub krzesło, na którym będzie można usiąść w czasie dłuższej pracy w kuchni.Także narzędzia kuchenne powinny być dostosowane do potrzeb chorego. Powinny one mieć pogrubione trzonki. Z powodu mniejszej siły rąk większość czynności w kuchni należy wykonywać oburącz. Wato korzystać z otwieraczy do butelek i słoików, aby oszczędzać stawy nadgarstków. Zamiatając podłogę należy zaś korzystać ze szczotki na długim kiju, aby unikać pochylania się. W przypadku problemów ze stawami kończyn dolnych pewnym ułatwieniem będzie pralka ładowana od góry.Należy też pamiętać o kilku zasadach podczas robienia zakupów. Chory powinien wkładać je do siatki z długimi uszami, którą będzie można zawiesić na ramieniu, a po większe zakupy warto wybrać się z wózkiem. Jeżeli konieczne pacjent musi przenieść jakiś ciężki przedmiot powinien przycisnąć go do klatki piersiowej i podtrzymać przedramionami. Otwierając drzwi, jeśli to możliwe, należy popchnąć je biodrem lub ramieniem, dzięki temu oszczędzimy stawy dłoni. Należy o nich pamiętać także wstając z krzesła – przy tej czynności nie wskazane jest opieranie się na nadgarstkach ani palcach dłoni.Praca zawodowa
Osoby pracujące przy komputerze powinny zwrócić szczególną uwagę na dostosowanie wysokości krzesła do wysokości biurka, przy którym siedzą. Krzesło powinno być z oparciem pod odcinek lędźwiowy kręgosłupa, stopy muszą być oparte całą płaszczyzną na podłodze. Stawy kolanowe i biodrowe najlepiej aby były zgięte do kąta 90 stopni. Biurko powinno być na takiej wysokości, by przedramiona spoczywały na nim swobodnie, a kąt zgięcia w stawach łokciowych nie przekraczał 90 stopni. Zaleca się także korzystanie z podkładki pod mysz z podparciem nadgarstka.Czytając dokumenty warto zamiast trzymać je w dłoniach oprzeć je o specjalną podpórkę.
Jeśli chory dużo korzysta z telefonu lepiej, aby dzwoniąc wybierał opcję głośnomówiącą, dzięki czemu uniknie problemów z trzymaniem słuchawki. Już w sklepie należy sprawdź wielkość i rozstawienie klawiszy, tak aby nie ograniczały one chorego przy korzystaniu z telefonu. RZS a odpoczynek
Osoby cierpiące na RZS powinny spać na wysokim łóżku, z którego łatwo się wstaje. Jeżeli chory lubi spać na boku między jego kolanami powinien znaleźć się jasiek lub zwinięty koc, który utrzyma biodra w naturalnej pozycji. Jeżeli śpi na plecach, głowa powinna znajdować się nie wyżej niż 5 cm nad materacem. Gdy choremu dokucza usztywniona szyja należy podłożyć pod nią tyle poduszek, ile jest konieczne, aby głowa leżała swobodnie, bez konieczności naprężania mięśni szyi.Warto też zrezygnować z miękkich kanap, z których trudno się podnieść, a meble w domu umieścić tak, aby mieć do nich swobodny dostęp.
