Rozejście spojenia łonowego – co trzeba o nim wiedzieć?

Nawet 30% kobiet w ciąży zgłasza objawy związane z dysfunkcją spojenia łonowego – głównie ból i trudności w poruszaniu się. Symptomy występujące w tym obszarze mogą wynikać z naturalnych zmian hormonalnych związanych z rozwojem płodu, ponieważ organizm matki musi odpowiednio przygotować się do porodu. Niemniej jednak przyczyny rozejścia spojenia łonowego mogą nie być związane z ciążą, dlatego w przypadku zauważenia jakichkolwiek objawów w tej okolicy warto udać się do specjalisty w celu przeprowadzenia dokładnej diagnostyki. Z kolei w łagodzeniu objawów dużą skutecznością odznacza się profesjonalna rehabilitacja uroginekologiczna przeznaczona przede wszystkim dla kobiet w ciąży i po porodzie.

Na czym polega rozejście spojenia łonowego?

Rozejście spojenia łonowego definiuje się jako rozsunięcie kości łonowych, gdy dochodzi do rozciągnięcia się chrząstkozrostu między prawą a lewą kością łonową przy jednoczesnym zwiększeniu przestrzeni. Spojenie łonowe składa się głównie z dwóch kości łonowych pokrytych chrząstką szklistą, krążka międzyłonowego oraz okolicznych więzadeł. Odpowiada za utrzymanie sztywności miednicy oraz ochronę narządów wewnętrznych położonych w obrębie podbrzusza; charakteryzuje się wysoką odpornością na obciążenia statyczne i dynamiczne. Podczas porodu elastyczność pierścienia miednicy pozwala na przejście dziecka przez kanał rodny kobiety.

Przyczyny rozejścia spojenia łonowego

Do rozejścia spojenia łonowego może dojść pod wpływem wielu czynników. Główną przyczynę mogą stanowić zmiany hormonalne, a zwłaszcza wzrost hormonu relaksyny, która rozluźnia więzadła spojenia łonowego w czasie III trymestru ciąży. Umiarkowane rozluźnienie w tym obszarze jest naturalne, ponieważ organizm kobiety przygotowuje się do porodu siłami natury. Jeśli jednak dochodzi do niego zbyt wcześnie i jest zbyt duże, istnieje duże ryzyko rozejścia spojenia łonowego.

Ponadto dysfunkcja tego rodzaju może wystąpić na skutek wypadku podczas jazdy konnej, kontuzji sportowej, wypadku samochodowego lub upadku, któremu zwykle towarzyszą także inne uszkodzenia.  

Objawy rozejścia spojenia łonowego

Symptomy wskazujące na problemy ze spojeniem łonowym obejmują dyskomfort i nagły, przeszywający ból, który pojawia się z tyłu lub z przodu miednicy. Niektórzy mogą również odczuwać stały ból promieniujący do nogi, uda, krocza, pachwiny, pleców i podbrzusza. Charakterystycznym objawem występującym u części osób jest dźwięk zgrzytania lub strzelania w miednicy podczas poruszania się. Ból może nasilać się podczas nagłego wstawania, dźwigania ciężkich przedmiotów, wsiadania i wysiadania z samochodu, wchodzenia lub schodzenia po schodach oraz podnoszenia się z pozycji siedzącej. Często głównym symptomom towarzyszy uczucie ciągłego zmęczenia bez wyraźnej przyczyny.

Rozejście spojenia łonowego może powodować trudności w normalnym funkcjonowaniu – chodzeniu, wykonywaniu codziennych obowiązków, korzystaniu z toalety czy wygodnym ułożeniu podczas snu.

W przypadku kobiet ciąży objawy pojawiają się zazwyczaj w II i III trymetrze, podczas którego dziecko obniża się i zaczyna napierać swoim ciężarem na macicę, a organizm matki zaczyna przygotowywać się do porodu.

Rozejście spojenia łonowego – czynniki ryzyka

Istnieje wiele różnych czynników ryzyka związanych z rozejściem spojenia łonowego. Do najczęściej występujących zalicza się uraz w obrębie miednicy, szybki postęp drugiego etapu porodu oraz małą miednicę matki przy makrosomii płodu (gdy płód ma większą masę, niż wskazuje na to wiek płodowy). Do rozejścia spojenia może dojść zarówno podczas porodu naturalnego, jak i po cesarskim cięciu. Do czynników ryzyka zalicza się także starszy wiek, który wiąże się z trudnościami w utrzymaniu równowagi oraz wyższym prawdopodobieństwem upadków.

Diagnostyka

Rozejście spojenia łonowego jest związane z występowaniem wielu uciążliwych objawów utrudniających normalne funkcjonowanie, dlatego w przypadku zaobserwowania nieprawidłowości i niepokojących symptomów warto udać się do lekarza w celu rozpoczęcia postępowania diagnostycznego w tym kierunku. Konsultacja ze specjalistą początkowo opiera się na przeprowadzeniu wywiadu medycznego – lekarz sprawdza historię medyczną pacjenta, aby poznać przyczynę dolegliwości w tym obszarze – zwykle jest to powszechny problem zdrowotny podczas ciąży, a także możliwy stan pourazowy. Lekarz może także przeprowadzić badanie fizykalne, aby sprawdzić tkliwość, ból, obrzęk oraz zakres ruchu w miednicy. Bardziej szczegółowa diagnostyka obejmuje wykonanie badania rentgenowskiego, USG lub tomografii komputerowej, aby dokładnie zobrazować okolice miednicy w przypadku podejrzenia towarzyszących urazów. Niekiedy wskazane może być wykonanie rezonansu magnetycznego, aby uwidocznić tkanki miękkie i narządy wewnętrzne miednicy mniejszej. U kobiet w ciąży lekarz zaleca procedurę wizualizacji bezpieczną dla płodu (zwykle USG).

Jak przebiega leczenie w przypadku rozejścia spojenia łonowego?

Do powszechnych metod leczenia rozejścia spojenia łonowego zalicza się:

• przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) oraz leków przeciwbólowych,
• noszenie wygodnych butów do chodzenia,
• noszenie pasa stabilizującego miednicę,
• odpoczynek głównie w pozycji leżącej.

W przypadku kobiet, u których dolegliwości były związane z ciążą, ból powinien ustąpić w ciągu 6 miesięcy po porodzie. Dalsze utrzymywanie się objawów wymaga skonsultowania się ze specjalistą w celu sprawdzenia, co stanowi źródło dyskomfortu oraz rozpoczęcia właściwego postępowania terapeutycznego.

Rozejście spojenia łonowego a wsparcie fizjoterapeutyczne

W przypadku rozejścia spojenia łonowego bardzo ważna jest nauka bezpiecznego poruszania się w taki sposób, aby nie wykonywać ruchów nasilających objawy i nie spowodować nadmiernego obciążenia innych stawów, dlatego współpraca z fizjoterapeutą jest kluczowa w zapobieganiu dalszego pogłębiania się rozejścia. Specjalista, stosując odpowiednie techniki i metody, pomaga złagodzić stres i napięcie w organizmie, ucząc pacjentów ćwiczeń, które pozwolą na utrzymanie stabilności w obszarze miednicy (głównie ćwiczeń mięśni stabilizujących stawy biodrowe, kręgosłup i ułożenie miednicy) oraz zredukują dolegliwości bólowe. Fizjoterapia jest wskazana także dla osób, którzy doznali obrażeń w obrębie miednicy w wyniku urazu.

Rehabilitacja uroginekologiczna

Wykwalifikowany fizjoterapeuta podczas rehabilitacji uroginekologicznej pomaga dobrać odpowiedni zestaw ćwiczeń dla kobiet w ciąży, które są w pełni bezpieczne dla płodu. Opracowuje także plan terapeutyczny po porodzie – zarówno po porodzie naturalnym, jak i po cesarskim cięciu. Co ważne, rehabilitacja uroginekologiczna obejmuje leczenie wszelkich dysfunkcji w obrębie miednicy związanych z rozejściem spojenia łonowego, ale także innych problemów, na przykład nietrzymania moczu, obniżenia narządów rodnych czy bolesnych stosunków seksualnych. Znacząco może wpłynąć także na komfort kobiet będących po porodzie, dzięki mobilizacji blizny po nacięciu i pęknięciu krocza oraz po cesarskim cięciu. Rehabilitacja uroginekologiczna obejmuje trening mięśni i terapię manualną, zapewniając doskonałe rezultaty, przynoszące dużą ulgę zarówno kobietom, jak i mężczyznom w przypadku różnych problemów w obrębie miednicy i dolnych dróg moczowych.

Warto pamiętać, że brak podjęcia odpowiednich działań w przypadku rozejścia spojenia łonowego może skutkować jego pogłębieniem się. W przypadku dolegliwości spowodowanych urazem, a także długo utrzymujących się objawów przy jednoczesnym braku rezultatów leczenia zachowawczego, wskazana może być operacja.